Në fillim të viteve 2000, ndërtimi i pallateve me garazhe nëntokësore ishte një ngjarje e rrallë në plazhin e Durrësit – ku interesi kryesor i ndërtuesve ishin lokalet dhe dyqanet. Arkitekti Viktor Dhimgjini kujton se e projektoi një të tillë në fillim të viteve 2000, por shumë shpejt projekti u transformua.
“Mbaj mend realizimin e një projekti në stabilimentin “Iliria”, në të cilin parashikoja edhe ndërtimin e garazheve,” kujton Dhimgjini për BIRN.
“Pronarët e pallatit pak vite më vonë bënë disa modifikime dhe i kthyen garazhet në lokale dhe dyqane,” shtoi ai.
Dy dekada më vonë, mungesa e garazheve dhe e vendeve të parkimit është një ndër shqetësimet kryesore gjatë sezonit të verës në plazhin e Durrësit.
Plazhi i Durrësit është destinacioni turistik kryesor i vendit dhe këtë vit operatorët turistikë parashikojnë që të presin rreth 1 milion turistë – përfshirë vizitorët e përhershëm nga Kosova. Por sistemimi i tyre vazhdon të mbetet një sfidë për shumë prej operatorëve në fushën e turizmit.
Fred Spiru administron një hotel në buzë të detit dhe i tha BIRN se kërkesa për parkingje është gjashtë herë më e madhe se sa vendet që ka në dispozicion.
“Hoteli që administroj ka vetëm 10 vende në garazhin nëntokësor, ndërsa kërkesa e klientëve është 6 herë më e madhe. Kështu që unë jam i detyruar të kërkoj parkime në oborret e pakëta të shtëpive përreth,” tha Spiru, duke parashikuar vështirësi të mëdha për këtë sezon.
Rruga nga Ura e Dajlanit deri në Plepa është rindërtuar tre herë gjatë viteve të fundit, por zgjidhjet urbanistike lënë shumë për të dëshiruar. Ende pa filluar mirë sezoni turistik, rruga bllokohet shpesh nga numri i madh i makinave, ndërsa autoveturat e turistëve me targa nga shumë vende të Evropës sistemohen edhe gjatë natës në të dy anët e rrugëve kryesore dhe dytësore të Plazhit.
Për të lehtësuar qarkullimin, Bashkia e ka gjetur zgjidhjen te bllokimi i autobusëve të shumtë që mbërrijnë çdo ditë nga Kosova. Por kjo i lë të pakënaqur turistët.
“Shoferët ndalojnë ku të munden dhe ne vijmë drejt banesave të pushimit, duke tërhequr valixhet dhe fëmijët,” i tha BIRN Veliu, një 65 vjeçar nga Peja, i cili prej 12 vitesh nuk ka shkuar për pushime askund tjetër, përveçse në Durrës.
Edhe Ilir Malko, i cili e shfrytëzon çdo ditë këtë rrugë, vëren se përballet shpesh me “të moshuar apo fëmijë të vegjël” që lëvizin drejt bregdetit.
Situata me parkingjet nuk duket se është përmirësuar edhe pasi ndërtimi i garazheve nëntokësore u bë detyrim ligjor. Nga ana tjetër, ndërtuesit përballen me probleme të shkaktuara nga ujërat nëntokësorë.
“Të ndërtosh një pallat me garazhe, tashmë është detyrim ligjor, por ky nuk është proces i lehtë,” thotë Asti Llupi, i cili e ndjen veten me fat që kati i nëndheshëm i pallatit që u ngrit në truallin e tij nuk mban ujë.
Aktualisht, sheshet e parkimeve në plazhin e Durrësit konsiderohen një luks. Në mungesë të garazheve, ato do të ishin një alternativë e mirë për sistemimin e automjeteve, por numri i tyre është i reduktuar.
“Parkimet e fundit janë kryesisht sheshe të krijuara nga banesat e shkatërruara nga tërmeti e që presin të rindërtohen përsëri në të njëjtin vend,” thotë Armandi, një banor i zonës së plazhit.
Pallatet e ndërtuara shumë pranë njëri -tjetrit i kanë ngushtuar rrugët dytësore të kalimit për automjetet dhe këmbësorët. Ato kanë vështirësuar edhe ndërhyrjet e bashkisë në infrastrukturën rrugore të lagjes.
“Janë kaq afër pallatet, saqë bashkë me pengesat e ngritura artificialisht nga banorët e ngushtojnë edhe më tej rrugën që po asfaltohet,” u ankua Fredi Spiru.
Ky i fundit e sheh me pozitivitet ligjin e ri që i detyron ndërtuesit të mos ngrenë më shumë se gjashtë kate si dhe të ndërtojnë garazhe nëntokësore.
“Më mirë vonë se kurrë,” përfundon Spiru.